BẠCH HẠC
Ô rô Acanthaceae
Tên khác:
cây lác, thuốc là nhỏ lá, cây kiên cò, nam uy linh tiên
Tên khoa học:
Rhnacanthus nasuta (L) Kurz (Justicia nasuta L., Rhnacanthus communis Nees, Dianthera paniculata Lour)
Mô tả:
Cây nhỡ cao 1,5m, thân mọc thẳng đứng, có nhiều cành, lá mọc đối có cuống, phiến là hình trứng thuôn dài, phía cuống tù, đầu nhọn, dài 2-9cm, rộng 1-3cm, mặt trên nhẵn, mặt dưới hơi có lông mịn. hoa nhỏ, màu trắng hơi điểm hồng mọc thành xim nhiều hoa có cuống, ở đầu cành hay đầu thân. Quả nang, phía dưới dẹt không chứa hạt, phía trên chứa 4 hạt, có khi chỉ có 2 hạt. hạt hình trứng hai mặt lồi (hình)
Thông tin thêm:
Cây bạch hạc mọc hoang ở nhiều tỉnh miền Bắc nước ta, còn thấy mọc ở Ấn độ, Malaixia, Đông châu phi. Có khi được trồng làm cảnh. Người ta thường dùng rễ cây, dùng tươi hay khô làm thuốc. Rễ tươi mới đào bẻ đôi để một lúc lâu sẽ có màu đỏ. Lớp vỏ ngoài dễ bong tróc ra. Mùi hắc nhẹ, vị ngọt tựa mùi sắn rừng Mùa hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa đông. Đôi khi người ta chỉ dùng vỏ rễ. có khi dùng cả lá
Thành phần hóa học:
Từ năm 1881, Liborrius đã nghiên cứu thấy trong rễ cây này có 1,87% chất gần giống axit cryzophanic và axit frangulic. Tác giả cho đó là hoạt chất của cây và gọi là rinacantin C14H18O4 (theo Pharm. Zeitcho. Fur Russl.). đây là một chất màu đỏ anh đào, không mùi, không vị, tan trong cồn và dung dịch kiềm, khi đun sôi với axit clohydric không cho glucoza
Cách dùng:
Mụn nhọt, mẩn ngứa Nhiều nơi trong nhân dân ta dùng cây bạch hạ chữa bệnh hắc lào và một số bệnh ngoài da như bệnh chốc lở (impetigo), bệnh mụn rộp loang vòng (herpes circine), eczema mãn tính. Dùng rễ tươi hay khô giã nhỏ, ngâm rượu hoặc dấm trong 7-10 ngày. Rửa sạch các vết hắc lào rồi bôi thuốc này lên. Có thể nấu thành cao đề dùng.
Tác dụng:
Đơn thuốc: